فیلم مالچ پلاستیکی چیست؟ + بررسی مزایا و معایب

مالچ لایه‌ای از مواد است که روی سطح خاک را می‌پوشاند و برای اهداف متفاوتی مانند حفظ رطوبت خاک، بهبود حاصلخیزی و سلامت خاک، کاهش رشد علف‌های هرز استفاده می‌شود. مالچ می‌تواند ماهیت ارگانیک (طبیعی) یا مصنوعی داشته باشد. نایلون یکی از محبوب‌ترین انواع مالچ پلاستیکی است که در تولید محصولات تجاری و باغبانی استفاده می‌شود و در صورت استفاده صحیح، تاثیرات شگرفی بر سلامت خاک و میزان محصول برداشتی خواهد داشت. در ادامه این مقاله از پوشان پلاستیک ابتدا به این پرسش پاسخ می‌دهیم که “مالچ پلاستیکی چیست” و سپس به بررسی مزیت‌ها و معایب استفاده از آن می‌پردازیم.

مالچ پلاستیکی چیست؟

همانطور که در قسمت بالا هم توضیح داده شد، مالچ به دو دسته اصلی آلی و غیرآلی (معدنی) تقسیم‌بندی می‌شود. مالچ آلی یا ارگانیک از مواد زیست تخریب‌پذیر مانند بریده چمن، خرده چوب، برگ‌های خشک و نی ساخته می‌شود. از طرف دیگر، مالچ معدنی از سنگ رودخانه، سنگ یا شن خرد شده تشکیل شده است. مالچ پلاستیکی نیز در گروه غیرآلی قرار می‌گیرد. 

مالچ پلاستیکی از ماده اولیه پلی اتیلن تولید می‌شود و معمولاً ساختاری چند لایه دارد. پلاستیک مالچ در دهه 1950 در ایالت متحده برای تولید توت و سبزیجات تجاری رایج شد. اما هم اکنون در تولید محصولات بسیاری، حتی در باغچه‌های کوچک خانگی و گلخانه‌ها نیز کاربرد دارد. رایج‌ترین نوع مالچ، نایلون کشاورزی سیاه رنگ است که باعث عایق‌کاری خاک، جلوگیری از فرسایش آن و کاهش تبخیر رطوبت می‌شود.

درحالی‌که مالچ پلاستیکی، مزیت‌های چشمگیری دارد، مهم است که مواد مالچ‌پاشی به درستی دور ریخته شوند تا اثرات آن‌ها بر محیط‎‌زیست کاهش یابد. در واقع استفاده از فیلم‌های پلاستیکی به‌عنوان مواد مالچ نگرانی‌های زیست‌محیطی دارد، زیرا که از فرآورده‌های نفتی هستند. به جز معایبی مانند مصرف انرژی زیاد برای تولید مواد پلاستیکی، بازیافت آن‌ها نیز دشوار است. 

بررسی انواع مالچ پلاستیکی

فیلم پلی اتیلن به کار رفته در ساخت این محصول، انواع مختلفی دارد که هر کدام با هدف خاصی استفاده می‌شود. 

• سیاه: فیلم مالچ مشکی یا سیاه رنگ برای از بین بردن علف‌های هرز و گرم کردن خاک در فصل سرد و همچنین حفظ رطوبت خاک بهترین انتخاب است. 
• شفاف: یکی از دیگر مالچ‌های غیرآلی رایج، فیلم شفاف است. این فیلم‌ها نور خورشید را به خاک منتقل می‌کنند و یک گلخانه کوچک را شبیه‌سازی می‌کنند. مزیت اصلی استفاده از این فیلم، افزایش سرعت رشد محصولات کشاورزی است. 
• رنگی: امروزه از فیلم‌های رنگی با اهداف متفاوتی استفاده می‌شود. فیلم آبی، نقره‌ای، سفید، قرمز، نارنجی، زرد و… هر کدام برای یک نوع محصول کشاورزی مناسب است. به طور مثال مالچ قرمز، باعث افزایش 20 درصدی گوجه فرنگی می‌شود. 
• ضد یو وی: مالچ‌هایی با این ویژگی، پرتوهای مضر خورشید را فیلتر می‌کنند و بازدهی زمین کشاورزی را افزایش می‎‌‌دهند. این فیلم‌ها با افزودن مواد خاص در فرایند تولید پلی اتیلن تولید می‌شود و می‌توانید آن را به صورت سفارشی از پوشان پلاستیک خریداری کنید. 

مزایای استفاده از مالچ پلاستیکی

1- بهبود ساختار خاک

استفاده از مالچ پلاستیکی به جلوگیری از جمع‌شدن خاک و به هم فشرده شدن آن کمک می‌کند. این ماده رطوبت و گرما را به دام می‌اندازد و از دست رفتن مواد مغذی گیاه را محدود می‌کند. در بین تمام مواد مالچ‌پاشی موجود در بازار، مالچ پلاستیکی محدودکننده‌ترین آنهاست، بنابراین با روش آبیاری قطره‌ای به خوبی سازگار می‌شود. علاوه بر این، لایه پلاستیکی افراد و حیوانات خانگی را از راه‌رفتن در منطقه منع می‌کند که در نتیجه ساختار خاک را بیشتر تقویت می‌کند.

2- عایق کردن خاک

بیشتر گیاهان به دما حساس هستند، به ویژه سبزیجات، سرمای زمستان را تحمل نمی‌کنند. یکی از دلایلی که تولیدکنندگان از مالچ استفاده می‌کنند، کمک به خاک برای حفظ گرما با شروع ماه‌های سرد است. مالچ غیرآلی مانند مالچ پلاستیکی، خاک را تا 5 درجه فارنهایت (3 درجه سانتی‌گراد) گرم می‌کند. فیلم پلاستیکی دمای خاک را به طور یکنواخت تنظیم می‌کند و گیاهان حساس به دما را در ماه‌های خنک‌تر عایق می‌کند. درختان میوه‌دار و گیاهان چند ساله حساس با استفاده از مالچ پلاستیکی نیز بیشتر از خواب زمستانی خود خارج می‌شوند. مالچ پلاستیکی همچنین در محافظت از درختان و درختچه‌ها در برابر آسیب‌های زمستانی مؤثر است.

2- کنترل موثر علف‌های هرز

علف هرز یکی از بزرگترین تهدیدات زمین‌های کشاورزی است. اگر از شر آن‌ها خلاص نشویم، در کوتاه‌ترین زمان کل باغ را تصاحب می‌کنند و زمین نابود می‌شود. مالچ پلاستیکی به خصوص رنگ مشکی آن، رشد علف‌های هرز را به طور مؤثری سرکوب می‌کند و مانع از رشد آن‌ها می‌شود. هنگامی که مالچ پلاستیکی در باغ نصب می‌شود، مانع از دریافت نور خورشید مورد نیاز برای فتوسنتز توسط علف‌های هرز می‌شود. هنگامی که علف‌های هرز از نور خورشید محروم می‌شوند، می‌میرند و شما را از دردسر کشیدن علف‌های هرز به‌صورت جداگانه با دست نجات می‌دهد.

3- افزایش سرعت رشد محصولات

استفاده از مالچ پلاستیکی به شما امکان می‌دهد تا محصولات خود را در اوایل فصل رشد دهید. از آنجایی که مالچ پاشی خاک را گرم می‌کند، می‌توانید محصولات فصل گرم را تا سه هفته زودتر از فصل رشد گیاهان بکارید. این وضعیت برای مالچ‌های ارگانیک البته برقرار نیست. مالچ پلاستیکی تاثیر بهتری برای جذب گرما در خاک دارد، خاک به‌سرعت گرم می‌شود و بهترین شرایط رشد را برای سبزیجات فصل گرم فراهم می‌گردد.

4- کیفیت بالاتر محصول

استفاده از مالچ پلاستیکی برای میوه‌ها و سبزیجات باکیفیت‌تر، کلیدی است. فیلم پلاستیکی به‌عنوان مانعی عمل می‌کند که میوه‌ها را از تماس با خاک محافظت می‌کند. این امر مانع از رشد و گسترش بیماری‌ها و پوسیدگی می‌شود و از آنجایی که میوه‌ها در تماس مستقیم با خاک نیستند، رشد آنها بسیار تمیزتر است.

5- کاهش ریسک آسیب به ریشه

استفاده از مالچ پلاستیکی، نیاز به کشت مداوم را به جز در بین ردیف‌های پلاستیکی بی‌نیاز می‌کند. از آنجایی که خاک دست نخورده باقی می‌ماند، ریشه‌های گیاه می‌توانند به طور عمیق و کارآمد رشد کرده و به داخل زمین گسترش یابند. واقعیت این است که کشت یکی از علل عمده آسیب ریشه است. اما اگر باغ شما مستعد علف‌های هرز است، چاره‌ای جز کشت و زرع خاک ندارید. 

معایب استفاده از مالچ پلاستیکی

1- بازیافت

بر خلاف مالچ ارگانیک، نوع پلاستیکی تجزیه‌پذیر نیست یا به طور کامل تجزیه نمی‌شود؛ بنابراین در محل‌های دفن زباله قرار می‌گیرد. محصولات پلاستیکی از مواد نفتی به دست می‌آیند که نه‌تنها تولید آن پرهزینه است، بلکه برای محیط‌زیست نیز مضر است. همچنین، از آنجایی که مالچ پلاستیکی زیست تخریب‌پذیر نیست، باید سالانه از مزارع تجاری حذف شود، کاری که خود بسیار گران است. البته اخیراً تلاش‌هایی برای تولید مالچ پلاستیکی زیست تخریب‌پذیر انجام شده است تا این مشکلات برطرف شود. البته با توجه به استفاده از پلی اتیلن سبک در ساخت این فیلم‌ها، امکان بازیافت آن‌ها نیز وجود دارد.

2- دفع دشوار

برای خارج کردن مالچ از زمین دو چالش اصلی داریم: 1- حذف آن از مزارع به تجهیزات تخصصی نیاز دارد، 2- دفع پلاستیک به طور کلی سخت است. متأسفانه، بیشتر محل‌های دفن زباله به پرداخت هزینه اضافی برای دفع پلاستیک نیاز دارند که این امر به هزینه کلی استفاده از مالچ‌پاشی پلاستیکی می‌افزاید.

3- حرارت بیش از حد

در حالی که مالچ پلاستیکی سیاه به طور مؤثر خاک را گرم می‌کند، تغییر دمای خاک برای همه محصولات توصیه نمی‌شود. برخی از محصولات به دمای خاک کاملاً حساس هستند، بنابراین گرم کردن خاک ممکن است نتیجه معکوس داشته باشد. استفاده از مالچ پلاستیکی سیاه تنها برای سبزیجات گرما دوست مانند خربزه، گوجه‌فرنگی، فلفل و سایر تولیدات کشاورزی تابستانی توصیه می‌شود. هرگز از مالچ پلاستیکی سیاه برای رشد محصولات فصل سرد مانند کاهو، نخودفرنگی و… استفاده نکنید. گرمای زیاد باعث ازبین‌رفتن این محصولات می‌شود.

4- رطوبت زیاد

رطوبت همواره خوب نیست و در شرایطی حتی رطوبت بیش از حد، اثرات خیلی بدی دارد. مالچ پلاستیکی در به دام انداختن رطوبت و به حداقل رساندن خطر تبخیر آب خیلی خوب عمل می‌کند. با این حال، به دلیل رطوبت بیش از حد، آبیاری بیش از حد و غرق کردن محصولات بسیار ساده‌تر است. همچنین، پرورش دهندگان باید برای کنترل رطوبت و جلوگیری از غرق شدن محصولات، باید سیستم آبیاری قطره‌ای را در اطراف هر گیاه نصب کنند. شرایط رشد مرطوب نیز می‌تواند منجر به آلودگی‌ها و بیماری‌ها شود.

جمع‌بندی

همانطور که در بالا مشاهده کردید، مالچ‌های پلاستیکی مزایا و معایب خاصی دارند؛ همچنین با اهداف مختلفی به کار می‌روند. پیش از انتخاب مالچ باید نوع محصولات و خاک را تعیین کنید و نحوه استفاده و نصب آن را بدانید تا مالچ برای شما اثری مثبت داشته باشد.در واقع پیش از انتخاب باید بدانید “مالچ پلاستیکی چیست” وانواع آن کدام است.  برای خرید انواع مالچ پلاستیکی پوشان پلاستیک به صورت سفارشی می‌توانید با شماره‌های درج شده در سایت تماس حاصل فرمائید و جهت دریافت اطلاعات بیشتر درباره این محصول روی دکمه زیر کلیک کنید.